MHC Alliance

De Scheids

De Scheids : Emoties

20-11-2017 Sporten is goed voor je lijf. En sporten vormt je sociaal. En sport is maar een spelletje (want er staat niets op het spel). Allemaal goede redenen om aan sport te doen. Maar iedereen die in het weekend op een sportveld loopt, weet dat deze rationele benadering maar een deel van het verhaal is. We sporten ook nog om andere redenen zoals plezier, competitie, prestatie. En met deze goede redenen introduceren we emoties in de sport.

Emoties spelen een grote rol in onze beleving van onze sport. Emoties horen bij de sport zoals pepernoten bij Piet. Blijdschap en trots, maar ook frustratie en teleurstelling geven sport meer kleur dan spelregels ooit zullen kunnen. En omdat emoties zozeer bij sport horen is sport ook zo’n geweldige leerschool voor later. Leren omgaan met emoties kan nauwelijks in een veiliger omgeving dan op een sportveld.

Het is daarom ook dat volwassenen een cruciale rol spelen bij het omgaan met emoties door jeugdspelers. Immers, wij zouden de omgang met onze eigen emoties toch al aardig onder de knie moeten hebben. Wij kunnen daarom voorbeelden geven. Wij kunnen de spiegel zijn waarin jonge mensen zichzelf in moeten gaan herkennen.

Zoals de emoties van de winnaar bij het spel horen, horen de emoties van de verliezer dat ook. Net als iedereen zie ik natuurlijk liever vreugdevolle emoties op een hockeyveld dan frustraties. Maar ze zijn er wel en ik moet ermee omgaan. Ik moet ze accepteren als een normale emotie.

Deze week gaven twee voorbeelden mij stof tot nadenken. De eerste betreft een (breedte-) wedstrijd in de jongens A categorie. De oudere clubscheidsrechter heeft moeite om zijn beslissingen goed te verkopen. Hij accepteert geen commentaar en reageert gefrustreerd op een opmerking van een speler als die om uitleg vraagt. Hij geeft een mondelinge groene kaart en roept hem in de dug-out nog toe dat hij helemaal niet meer hoeft terug te komen. Waarmee hij een proces in gang zet dat hij waarschijnlijk niet heeft beoogd: een rode kaart leidt tot een heel gedoe bij de KNHB in de vorm van zittingen en schorsingen. Kortom, emoties alom.

Het tweede voorbeeld betreft de vader/coach van een (breedte-) meisjes B team die plotseling vanaf de andere kant dan de dugout het veld in komt lopen. Hij wil zich gaan bemoeien met de blessure van een van zijn speelsters, maar heeft daarvoor geen toestemming gevraagd of gekregen van de jeugdige scheidsrechter. In het voorbijgaan scheldt hij de scheids uit. Waarom ze niet eerder had gefloten; dat dit toch zo niet kan etc. De jonge scheids is overdonderd door zoveel emotie en vergeet te handelen.

Negatieve emoties vervullen een rol en horen ook bij onze sport. Aan ons, volwassenen, is het de taak om die negatieve emoties te kanaliseren en om jeugdigen die emoties binnen grenzen te laten uiten. En om hen die emoties te laten gebruiken voor het doel waarvoor ze er zijn: een brandstof die ons aan het werk zet, een krachtige prikkel om onszelf te verbeteren.

Voor scheidsrechters betekent dit dat je eigen emoties nooit de reden mogen zijn voor een kaart. Kaarten worden gegeven na een uiterst rationele afweging waarin je afweegt of kaarten in dit geval nodig zijn om de emoties van een speler of begeleider in goede banen te leiden. In veel gevallen is het antwoord op die vraag negatief. Ga je mee in de negatieve emotie, dan val je als scheids genadeloos door de mand.